02/3/2023 Xuất khẩu cà phê và nhiều nông sản khác giảm. Do đâu?

Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản cả nước tháng 2/2023 đạt trên 3,4 tỷ USD, tăng 5,7% so cùng kỳ 2022 và tăng 18,1% so với tháng 1/2023. Trong đó, nhóm nông sản chính là 1,79 tỷ USD (tăng 25,9%); chăn nuôi 29 triệu USD (tăng 46,5%); lâm sản chính chỉ đạt gần  872,1 triệu USD (giảm 10,7%), thủy sản đạt 550 triệu USD (giảm 13,1%).

Như vậy, "cà phê, cao su, gạo, hạt điều, hạt tiêu, cá tra, tôm, sản phẩm gỗ, sản phẩm mây tre ... với mức giảm từ 10 đến 64%...". Một nước mạnh về xuất khẩu nông sản, càng ngày càng có vai trò lớn đối với thị trường thế giới, nhưng tại sao lại để nhiều nông sản giảm cả về khối lượng lẫn kim ngạch đáng ngại như thế.

Vai trò ngân hàng và lãi suất ngân hàng cao chính là một cản trở, không tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước tiếp cận vốn đẻ thu mua, chế biến để xuất khẩu.

Nhìn qua Indonesia, lãi suất điều hành hiện nay vẫn dừng tại mức 5,75%/năm trong khi tại Việt Nam nhiều doanh nghiệp cho rằng phải vay với lãi suất 12%/năm. Hôm qua, Thống đốc Ngân hàng trung ương Indonesia cho rằng từ tháng 8/2022 đến nay, lãi suất tại Indonesia đã tăng 2,25% và vậy là đủ để ổn định cho hoạt động kinh tế và chính sách tiền tệ dù Fed có thể tăng lãi suất đến tháng 6/2023.

Nông sản là những mặt hàng chịu áp lực cạnh tranh và thị trường dễ bị thay thế. Nếu không có một chính sách tiền tệ ủng hộ và bảo vệ với lãi suất vừa phải để giúp doanh nghiệp và nông dân "thở đủ", thì không mấy chốc nhường sân cho các nước cạnh tranh khác và nhiều doanh nghiệp xuất khẩu bấy lâu nay biến khỏi thị trường, lấy đâu mà mơ mộng là "bệ đỡ cho nền kinh tế"?

Chính vì vậy, đã có tiếng kêu từ hội nghị giữa doanh nghiệp với ngành ngân hàng mới đây tại TP. HCM như sau:... "làm sao doanh nghiệp trong nước có thể tồn tại, cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài khi mức lãi suất vay trung và dài hạn ở ngưỡng 7% - 16%/năm (tùy từng thời điểm)? Trong khi đó, các doanh nghiệp Thái Lan, Hàn quốc, Nhật Bản... chỉ phải vay vốn với mức lãi suất 2%-5%/năm.

Lấy cớ chống lạm phát dù năm rồi, theo Tổng Cục Thống kê chỉ số giá tiêu dùng chỉ tăng 3,15% so với năm trước, lạm phát cơ bản bình quân năm 2022 tăng 2,59%, ngân hàng trong nước "pha" nguyên tắc lãi suất thực dương. Báo Kinh tế Sài gòn 02/3/2023 trong bài "Chung quy cũng vì ... lãi suất" rất có lý khi nói:

"Từng có chuyên gia kinh tế khẳng định, không một doanh nghiệp nào có thể sống nổi với lãi suất cho vay đến 15-16%/năm. Và như thế, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, với các khoản vay từ bên ngoài bằng ngoại tệ có lãi suất thấp hơn nhiều, sẽ ngày càng lấn lướt khu vực doanh nghiệp nội địa, Người dân cũng không mặn mà bỏ vốn làm ăn khi họ có thể để tiền nhàn rỗi trong ngân hàng hưởng lãi cao."

Nhìn từ xuất khẩu nông sản giảm, nói thẳng rằng không phải doanh nghiệp tồi, nông dân tệ, mà xuất phát từ vấn đề lãi suất để tình hình xuất khẩu nông sản ra nông nỗi này.

Theo tác giả Nguyễn Quang Bình

(thitruongcaphe.net)