07/7/2024 Câu chuyện cuối tuần: Xuất khẩu cà phê toàn cầu tăng, giá vẫn lên. Sao lạ thế?

Tại Vương quốc Anh, Đảng Lao động chiến thắng lẫy lừng đối với Đảng Bảo thủ. Chiến thắng của Đảng Lao động trong cuộc tổng tuyển cử đặt dấu chấm hết cho 14 năm cầm quyền của Đảng Bảo thủ nhưng ít ảnh hưởng đến thị trường.

Tại Mỹ, số liệu việc làm ở Mỹ trong tháng 6/2024 cao hơn một chút so với dự kiến, với 206.000 việc làm phi nông nghiệp được tạo ra, theo Bộ Lao động (với mức kỳ vọng là 191.000). Việc công bố này chưa tạo thành sự kiện mấy, vì theo hy vọng của nhiều người, nếu con số thấp hơn đáng kể, thì mới làm sống lại những đồn đoán về việc cắt giảm lãi suất của Fed.

Tuy nhiên, chỉ số chứng khoán Mỹ S&P và Nasdaq vẫn lập kỷ lục lịch sử mới, tăng lần lượt 16% và 22% kể từ ngày 01/1. Tokyo cũng không chịu thua kém, chỉ số Nikkei cũng tiến gần đến mức lịch sử cao nhất gần đây, trên 40.000 điểm.

Xuất khẩu (ICO)                 2023/24         2022/23            +/-

Toàn cầu 8 tháng                   92,73               83,60           +10,90%

              Arabica                     69,29               49,33           +14,1%

              Robusta                    36,44               34,27           +6,3%

Xuất khẩu tháng 5/2024       11,77               10,72           +9,8%

              Arabica                      7,96                   6,5             +22,8%

              Robusta                     3,82                  4,25            -10,20%

Việt Nam                               20,28                 21,71             -6,60%

Biểu đồ 1: Xuất khẩu toàn cầu theo ICO (đơn vị tính: triệu bao)

Có vẻ những biến động vĩ mô trên nâng đỡ giá nhiều hơn bản thân các hàng hóa ta theo dõi.

Cụ thể, xuất khẩu cà phê toàn cầu của ICO công bố đều có số dương. Đáng ra, trong dịp thường, giá cà phê phải rớt, thậm chí rớt đậm nữa là đàng khác. Nhưng nay thì không vì các yếu tố kinh tế vĩ mô lấn lướt yếu tố cung cầu, tạo tác động tích cực lên thị trường. Hãy nhìn vào biểu đồ 2, các sàn dầu thô và vàng cũng đều tăng tốt cả thì ta nói do cà phê thiếu liệu có hơi khó nghe và không mấy thuyết phục không?

Thế thì tại sao thị trường cà phê nội địa Việt Nam mạnh dữ thế? Thật ra, robusta Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong mẻ rang của nhiều hãng rang xay. Nói cà phê "gây nghiện" thì trường hợp này là nghiện thật. Cũng cần biết rằng trong 8 tháng đầu niên vụ, xuất khẩu cà phê Việt Nam đã có 6 tháng giảm và 4 tháng liên tiếp giảm.

Còn lại, quả là tin kinh tế vĩ mô thật sự là động lực đẩy giá tăng. Cơn khát vốn kinh doanh và giảm chi phí đi vay đang được các nhà kinh doanh cầu mong đến "sốt ruột", chỉ cần nghe Fed "có khả năng" hạ lãi suất thì giá hàng hóa nhảy dựng lên.

Con số việc làm Mỹ tuy cao hơn kỳ vọng, nhưng chừng đó cũng đủ để người ta nuôi hy vọng lớn. Cơn khát có tiền để mua hàng xuất phát từ nhu cầu hạ lãi suất đến độ nhiều người tranh thủ mua chứ không lại sợ giá còn tăng vì một cơn mơ hạ lãi suất trước mặt. Tâm lý ấy đang là động lực chủ đạo cho thị trường cà phê kỳ hạn, mà đâu chỉ cà phê thôi? (Xem biểu đồ 2)

Hiệu suất kinh doanh              Ngày            1 tuần       1 tháng    Từ 01/1         1 năm      Giá đóng cửa

Arabica New York (9/2024)   +2,12%      +1,15%    -0,89%      +22,43%    +40,49%      228,95

Robusta London (9/2024)      +0,77%      +4,34%    -3,17%       +57,75%   +83,55%       4185

Vàng                                          1,29%         2,58%     3,22%          15,83%     24,18 %     2399,85

Dầu thô WTI                             -0,52%          2,33%    10,47%         16,45%     12,97%       83,44

                                                     Biểu đồ 2

Chỉ số DXY tuần vs tuần               cũ          mới

USD/DXY                                  105,53     104,54

                           Biểu đồ 3

Niềm tin hạ lãi suất lớn đến nỗi phản ánh lên chỉ số USD, là chỉ số này hạ, lại có lợi cho giá hàng hóa (Biểu đồ 3)

Tồn kho đạt chuẩn      03/7/2024         26/6/2024      28/9/2023

Arabica (tấn)                 49.238                 48.508            26.517

Robusta (tấn)                 59.330                59.320            42.780

                            Biểu đồ 4

Thêm nữa, ICO và cả 2 sàn đều công nhận tồn kho đạt chuẩn tăng đều và liên tục, nhưng có hãm được đà tăng giá đâu? (Biều đồ 4)

Tóm lại, bao lâu còn ngóng Fed hạ lãi suất, thì đó như là con mồi kéo "con cá" từ dưới đáy sâu lên mặt đất. Thị trường tin như thế không phải không có lý. Ngân hàng trung ương các nước hầu như đều đã ít nhiều hạ lãi suất. Nguyên chuyện này không đã là áp lực đối với Fed chứ chưa nói gì đến chuyện giới kinh doanh Mỹ đang cần nguồn tín dụng vốn rẻ hơn, dù một chút xíu thôi, đã là một thứ có thể đem nguồn hứng khởi.

Theo tác giả Nguyễn Quang Bình (thitruongcaphe.net)