Giá cà phê phái sinh tăng mạnh: “Và niềm tin đã quay trở lại”?

Diễn biến hai sàn phái sinh cà phê trong tháng 1/2023

Chỉ trong vòng một tháng tính đến 27/1/2023, giá cà phê phái sinh cơ sở giao dịch tháng 5/2023 của sàn robusta London tăng 171 USD/tấn hay tăng 9,27% chốt tại 2.016 USD/tấn, giá arabica 3.30 cts/lb hay 1,98% chốt tại 170.05 cts/lb. Tuy nhiên, nếu tính hết cả năm tính đến đóng cửa cuối tuần trước, sàn London vẫn còn mất 133 USD/tấn hay -6,19% (2.149-2.016) và arabica giảm 56.80 cts/lb tương đương với giảm 1.252 USD/tấn hay 25,04% (226.85-170.05).

Đợt tăng trong tuần qua là kết quả của một sự chờ đợi bền bỉ của người kinh doanh nông sản thương phẩm nói chung và cà phê nói riêng.

“Và niềm tin đã quay trở lại”

Những đợt tăng lãi suất mạnh của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Liên minh Châu Âu (ECB) để ngăn đà lạm phát mà đỉnh lạm phát tại các vùng kinh tế này từ 9%-10%, cộng với thu hồi dòng tiền cho vay dễ dãi từ các chương trình kích cầu, đã như những làn roi quất mạnh vào giá cà phê để có lúc London xuống tận 1.757 USD/tấn vào giữa tháng 11/22 và New York 143 cts/lb dịp đầu tháng 1/23.

Phải đợi đến khi các nhà đầu tư tài chính trên hai sàn nắm rõ thông tin rằng “con ngựa bất kham” lạm phát tại hai vùng tiêu thụ cà phê quan trọng nhất thế giới đã dần chịu phục tùng, thì giá hàng hóa thương phẩm nói chung mới tăng. Dù đấy có thể chỉ là bước đầu và chưa mấy bền vững, nhưng áp lực tâm lý kinh doanh đã nhẹ nhõm hơn nhiều, khiến cho họ quay lại sàn, giảm âu lo để không phải bán khống và bán trước đồng thời tăng cường mua bù. Điều này đã giúp giá arabica chỉ trong tuần cuối tháng 1/23 lấy lại 14.30 cts/lb (+9,18%) và robusta tăng 107 USD/tấn (+5,61%).

Nhưng không chỉ riêng các sàn cà phê, thông tin về các nguồn vốn do các quỹ đầu tư tài chính dồn về trên các sán tài chính nói chung tăng tuần thứ năm liên tiếp, riêng tuần trước tăng thêm 21,9 tỷ USD (1)

Các yếu tố kích giá tăng trên sàn

1/ Tồn kho cà phê đạt chuẩn

Hình 1: Diễn biến tồn kho đạt chuẩn đến 26/1/23 (nguồn: CTA)

Tính đến ngày 26/1/23, tồn kho đạt chuẩn trên hai sàn như sau: robusta London còn 62.190 tấn và arabica New York đạt 52.234 tấn tức 870.722 bao. Một tháng trước đây, khối lượng tồn kho này là 94.440 tấn robusta và 78.713 tấn arabica.

2/ Vị thế kinh doanh của các quỹ quản lý vốn

Hình 2: Vị thế kinh doanh trên sàn robusta London 6 tháng và 5 năm (nguồn: CTA)

[màu đỏ: nhòm các quỹ quản lý vốn, màu xanh: nhóm thương mại, màu đen: giá tháng kinh doanh chính trên sàn]

Tính đến ngày khóa sổ 24/1/23, vị thế kinh doanh của các quỹ quản lý vốn vẫn giữ vị thế bán dù giảm khá nhiều. Trên sàn arabica, họ còn giữ 36.679 hợp đồng (lô) hay 625.010 tấn bán khống, giảm 3.801 lô so với tuần trước đó. Nhưng nhìn con số cách nay 52 tuần, bấy giờ họ vẫn còn giữ 50.330 lô dư mua tương đương với 857.223 tấn. Tại sàn robusta, trong cùng kỳ báo cáo như arabica, nguồn quỹ này còn giữ 6.449 lô (lô=10 tấn) giảm 5.431 lô. Được biết sau một năm họ đã chuyển mạnh từ vị thế mua với 44.762 lô. Như vậy chỉ tính hai đầu thời điểm, các quỹ đầu tư đã bán hơn 510.000 tấn. Chính vì vậy, có lúc giá robusta phái sinh cơ sở tháng 3/23 xuống mức 1.757 USD/tấn vào giữa tháng 11/2022.

Vài nhận định về cung-cầu

Giá cà phê tăng khá mạnh tháng đầu năm 2023 làm người sàn xuất và xuất khẩu phấn chấn. Đợt tăng vừa qua là điểm hội tụ của các điều kiện hết sức thuận lợi:

1/ Thông tin tích cực từ bức tranh kinh tế vĩ mô tại các vùng tiêu thụ cà phê chính như đã giải thích một phần ở trên;

2/ Việt Nam vào kỳ nghỉ Tết Quý Mão dài, cộng với tình hình tín dụng phục vụ kinh doanh còn quá cẩn thận từ phía ngân hàng nên lượng bán ra không đáng kể. Thêm vào đó Brazil và Indonesia không đậm đà bán vì đồng nội tệ hai nơi này tăng so với đồng USD. Giá trị đồng Reais Brazil (BRL) nay quanh 5,10 BRL ăn 1 USD so với 5,50 BRL trước đây.

3/ Chính vì vậy, tồn kho đạt chuẩn (certifieds) hàng robusta thuộc sàn London đang giảm xuống mức sâu tính từ 2016. Nếu như mất mốc tâm lý 60.000 tấn, thì giá robusta sẽ còn nhiều chuyện bất ngờ thú vị.

4/ Giá trị đồng USD giảm giúp các nhà kinh doanh không mua được hàng thực thì đổ về mua hàng giấy để tìm cơ hội.

Ở chiều nghịch, người tham giá thị trường xuất khẩu cần lưu ý những điều sau:

Hình 3: Chỉ số vận tải biển (BDI) về mức thấp bằng với trước đại dịch Covid-19 (nguồn: Tradingeconomics)

1/ Giá tăng có thể tạo điều kiện cho nhà nhập khẩu kéo giá xuất khẩu tính trên chênh lệch giữa giá FOB và giá kỳ hạn xuống thấp để tăng lợi nhuận. Hiện nay, giá cước vận tải biển bằng containers đã giảm sâu về mức ngang bằng trước đại dịch Covid-19. Nên thị trường không thể lấy cớ do cước tàu biền cao để “trừ” giá xuất khẩu sâu như một thời -400/-450 USD/tấn FOB dưới giá London.

2/ Sức ép bán hàng xuất khẩu ngay khi có điều kiện sau Tết Âm lịch là lớn do Brazil và Indonesia sẽ vào mùa thu hái 2023 đâu đó ở tháng 4/23. Nếu giá tăng tốt, sức bán càng mạnh. Đó cũng là cơ hội cho các nhà kinh doanh đưa hàng nhanh về sàn London để tranh thủ giá đang còn “vắt” và tạo cơ hội vắt giá sau này. Giá bị vắt là giá “đảo nghịch”, tháng giao dịch gần cao hơn tháng xa.

Cũng nên biết rằng chỉ cần trừ 100 USD/tấn FOB so với giá niêm yết trên sàn robusta là các nhà kinh doanh có thể đủ sở hụi nếu như tính cà phê chất lượng theo qui định Liffe loại 2 là -30 USD/tấn giao hàng vào kho thuộc sàn London.

3/ Đơn vị định mức của Bộ Nông nghiệp Brazil thường được gọi tắt là Conab dự đoán sản lượng niên vụ cà phê Brazil 2023/24 tăng 7,9% đạt 54,9 triệu bao, trong đó vùng Minas Gerais chiếm 25%. Cũng cần biết rằng Conab bao giờ cũng rất bảo thủ về con số. Các đơn vị khác đều dự báo cao hơn, có lúc cách biệt với Conab đến cả chục triệu bao theo hướng lớn hơn.

Một số điểm kỹ thuật về giá robusta London

Hình 4: Diễn biến giá London kỳ hạn tháng 5/23 (nguồn: barchart.com)

Từ đáy 1.762 USD/tấn lập ngày 11/1/23, trong vòng 12 phiên giao dịch có hết 9 phiên giá tăng để cuối cùng chạm đến 2.020 và đóng cửa tại 2.016 USD/tấn.

Về nguyên tắc, đà tăng còn tốt. Nếu như giá arabica mạnh, robusta không ngần ngại chạy theo. Điểm nghẽn hiện nay của sàn robusta là đã vào sâu vào vùng mua quá mức (RSI 14=75,18% so với tham chiếu 70%). Nhưng nếu chỉnh xuống để ra khỏi vùng cần bán bớt để cân bằng mà vẫn còn nằm trên 1.957 thì chưa hề gì. Giả sử như mất mốc 1.957 mà chạy luôn xuống 1.932, bấy giờ nên cẩn thận đôi chút.

Về hướng tăng, nếu như đóng cửa vượt khỏi 2.025 thì “niềm tin trở lại” cho phượng hoàng tung cánh. Người phân tích kỹ thuật có cái nhìn đến 2.130 trong đợt này.

Nguyễn Quang Bình

==

• S. Weekly FundFlows Insight Report: Nondomestic Equity ETFs Attract Their Largest Draw Of Net New Money On Record For The Fund Flows Week, Tom Roseen, trên Seeking Alpha 28/1/23.