Sản lượng sụt giảm, giá cà phê sẽ tiếp đà tăng trong niên vụ 2023 - 2024

Năm 2023 là năm khá đặc biệt với ngành cà phê khi giá cà phê trong nước và xuất khẩu liên tục tăng cao. Đặc biệt, có thời điểm giá cà phê trong nước tăng lên mức 70.000 đồng/kg. Đây là mức giá cao nhất trong nhiều năm qua.

Báo cáo tại hội nghị "Tổng kết niên vụ cà phê 2022 - 2023 và phương hướng nhiệm vụ niên vụ 2023 - 2024", ông Đỗ Xuân Hiền - Chánh Văn phòng Hiệp hội cà phê - ca cao Việt Nam (VICOFA) cho biết: Kết thúc niên vụ 2022-2023 (từ tháng 10/2022 đến tháng 9/2023), xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt 1,66 triệu tấn (khoảng hơn 27,7 triệu bao, 60kg/bao), giảm 4,5% so với niên vụ 2021-2022. Tuy nhiên, kim ngạch thu về vẫn tăng 3,4% lên mức 4,08 tỉ USD nhờ giá tăng cao. Đây là mức kim ngạch cao nhất trong các niên vụ từ trước đến nay.

Xét theo từng loại cà phê xuất khẩu, cà phê Robusta chiếm tỉ lệ cao nhất với 1,49 triệu tấn, kim ngạch 3,25 tỷ USD, cà phê nhân Arabica chỉ xuất khẩu 41.500 tấn, kim ngạch 169 triệu USD, cà phê nhân đã khử cafein 36.000 tấn, kim ngạch 136 triệu USD. Cà phê rang xay và hòa tan xuất khẩu khoảng 90.000 tấn (chưa quy đổi ra cà phê nhân), kim ngạch khoảng 510 triệu USD (khối lượng chiếm khoảng 5,4% và kim ngạch chiếm khoảng 12,5% tổng các loại cà phê xuất khẩu trong niên vụ cà phê 2022- 2023).

Giá cà phê sẽ tiếp tục neo cao trong thời gian tới

So với niên vụ trước, niên vụ này cà phê Robusta xuất khẩu tăng khoảng 0,7% về khối lượng và 10,8% về kim ngạch. Trong khi đó, cà phê Arabica giảm khoảng 30,7% về khối lượng và giảm 34,9% về kim ngạch.

Mặc dù giá cà phê trong năm 2023 tăng cao nhưng nhiều diện tích cà phê đã chuyển đổi cây trồng trước đó để trồng sầu riêng, trái cây. Nguyên nhân là do giá cà phê những năm qua xuống quá thấp nên người nông dân chưa đầu tư nhiều cho cây cà phê (trừ các công ty cà phê và một số hợp tác xã). Cùng với đó, tình trạng biến đổi khí hậu, đặc biệt hiện tượng El Nino gây khô hạn, ảnh hưởng lớn đến cà phê Robusta cả nước.

Sản lượng sụt giảm khiến lượng cà phê xuất khẩu giảm mạnh từ tháng 8/2023 đến nay. Tháng 10/2023, tháng đầu tiên của niên vụ mới, cả nước xuất khẩu 43.725 tấn, so với cùng kỳ chỉ đạt 54%. Tổng cà phê xuất khẩu 10 tháng đầu năm 2023 gần 1,3 triệu tấn với kim ngạch gần 3,3 tỷ USD, giảm gần 11% về số lượng xuất khẩu và 1,2% về kim ngạch.

VICOFA dự báo, niên vụ cà phê 2023 - 2024 sẽ thu hoạch muộn hơn niên vụ trước. Một số địa phương như Gia Lai, Kon Tum, Sơn La sẽ thu hoạch cà phê sớm hơn vào cuối tháng 10, đầu tháng 11 và thu hoạch rộ cuối tháng 12 và tháng 12/2023.

Về sản lượng, VICOFA dự báo niên vụ cà phê 2023-2024 sản lượng giảm 10%. Nguyên nhân là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diện tích trồng xen tăng, người nông dân sẽ đầu tư vào các cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như sầu riêng, cây ăn trái). Bên cạnh đó, do giá cà phê đang có xu hướng giảm nên một số vùng có hiện tượng hái xanh ảnh hưởng lớn đến chất lượng cà phê đầu niên vụ.

Ông Nguyễn Quang Bình - chuyên gia thị trường cà phê dự báo, giá cà phê niên vụ 2023 - 2024 sẽ tiếp tục neo ở mức cao. Tới tháng 6/2024 nếu các nền kinh tế lớn trên thế giới tiếp tục giảm lãi suất, xuất khẩu cà phê sẽ tiếp tục hưởng lợi. Bởi đây là lúc các nhà rang xay trên thế giới mua tồn kho và nhu cầu sẽ càng tăng. Do đó, giá cà phê khó có cơ hội đi xuống, đặc biệt là giá cà phê Arabica. Hiện giá cà phê Arabica từ mức 140cent/pound (70.000/kg) đã tăng lên 175 cent/pound (92.000/kg) và mức giá này sẽ tiếp tục tăng.

Với cà phê Robusta áp lực đầu mùa của cà phê Việt Nam khiến giả giảm, song từ nay đến cuối năm giá cà phê Arabica sẽ ổn định cho đến tháng 6 năm sau cho đến khi chính sách tiền tệ của EU, Mỹ đã ổn định.