Nông nghiệp xanh: Trách nhiệm và yêu cầu phải thay đổi

Theo đó, nông nghiệp xanh là thể hiện trách nhiệm mạnh mẽ hơn với cộng đồng quốc tế, đặc biệt về bảo tồn tài nguyên, đa dạng sinh học, giảm phát khí nhà kính, ứng phó biến đổi khí hậu.

Thay đổi để gia tăng và tạo ra các giá trị mới

“Xây dựng một nền nông nghiệp xanh và gia tăng giá trị” là chủ đề của phiên họp toàn thể chương trình Đối tác Phát triển Nông nghiệp Bền vững Việt Nam (PSAV) năm 2022, với sự điều hành của hai đồng chủ trì là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN-PTNT) Lê Minh Hoan và ông Binu Jacob - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Nestlé Việt Nam.

Đến thời điểm hiện tại, PSAV có 8 Nhóm công tác công - tư (PPP) ngành hàng, bao gồm các nhóm: Cà phê, chè, rau quả, thủy sản, gạo, gia vị và hồ tiêu, chăn nuôi, hóa chất nông nghiệp, với sự tham gia của 120 tổ chức, gồm các cơ quan Chính phủ, các công ty, hiệp hội ngành hàng, viện nghiên cứu, các tổ chức quốc tế và phi Chính phủ. PSAV được đồng chủ trì bởi Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, đại diện cho khối công và Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam, đại diện cho khối tư.

Phát biểu tại cuộc họp, ông Lê Minh Hoan - Bộ trưởng Bộ NN-PTNT cho rằng, ngành nông nghiệp Việt Nam không chỉ phục vụ 100 triệu dân trong nước, mà đã đứng vào top 15 cường quốc xuất khẩu nông sản trên toàn cầu, vươn tới thị trường trên 190 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Tuy nhiên trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thị trường bị ảnh hưởng với các yếu tố địa chính trị, và lựa chọn của người tiêu dùng có nhiều thay đổi, ngành nông nghiệp cũng cần phải thay đổi để gia tăng và tạo ra các giá trị mới, đồng thời thể hiện trách nhiệm mạnh mẽ hơn với cộng đồng quốc tế, đặc biệt về bảo tồn tài nguyên, đa dạng sinh học, giảm phát thải, thích ứng với biến đổi khí hậu.

“Tại COP26 (Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu - PV), Chính phủ Việt Nam đã cam kết về việc đạt phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050. Chúng tôi đang nỗ lực chuyển đổi để hướng tới phát triển một nền nông nghiệp sinh thái, trung hòa các-bon bên cạnh mục tiêu an ninh lương thực”, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT khẳng định.

Một điển hình của nông nghiệp tái sinh

Thông qua việc hợp tác với các bên nhằm chia sẻ kỹ thuật canh tác bền vững kết hợp chuyển đổi số đến người nông dân, mô hình nông nghiệp tái sinh đang được Nestlé giới thiệu tại Việt Nam hướng đến góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh, bền vững, phát thải thấp phù hợp với xu hướng phát triển nền nông nghiệp sinh thái của Bộ NN-PTNT.

Chia sẻ tại hội nghị, ông Binu Jacob - Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam đồng thời là Đồng chủ trì PSAV cho biết, hiện nay gần 2/3 lượng khí thải nhà kính của Tập đoàn đến từ nguyên vật liệu ngành thực phẩm và các hoạt động gián tiếp của doanh nghiệp.

Vì vậy, trong lộ trình thực hiện mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050 của Nestlé, giảm lượng khí thải từ nguyên vật liệu nông nghiệp thông qua việc áp dụng mô hình nông nghiệp tái sinh là một trong những điều quan trọng nhất mà Nestlé đang theo đuổi tại các thị trường. Tại Việt Nam, nông nghiệp tái sinh được Nestlé thực hiện thông qua chương trình NESCAFÉ Plan và các sáng kiến hợp tác đa bên về nông nghiệp bền vững.

Ông Binu Jacob - Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam đồng thời là Đồng chủ trì PSAV

Thông qua chương trình NESCAFÉ Plan khởi xướng năm 2011, Nestlé Việt Nam đã tăng cường hợp tác công - tư với các đối tác như Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên, Trung tâm khuyến nông các tỉnh, Bộ NN-PTNT và các tổ chức, đối tác. Chương trình NESCAFÉ Plan đã gắn kết thành công với người nông dân khu vực Tây Nguyên, nâng cao chất lượng hạt cà phê Việt, áp dụng phương pháp canh tác bền vững, tái canh diện tích cây cà phê già cỗi, gia tăng thu nhập cho các nông hộ, đảm bảo sinh kế cũng như gia tăng quyền năng của các nữ nông dân.

Nông nghiệp tái sinh còn giúp cải thiện chất lượng và độ phì nhiêu của đất cũng như bảo vệ nguồn tài nguyên nước và đa dạng sinh học. Việc cải tạo chất lượng đất còn giúp tăng khả năng hấp thụ khí các-bon vào đất, giảm phát thải. Chương trình đã giúp người nông dân tái canh 63.000 ha cà phê già cỗi, giảm 40% lượng nước tưới và 20% phân hóa học/ thuốc trừ sâu, tăng 30-100% thu nhập nhờ áp dụng mô hình xen canh hợp lý, và giảm lượng phát thải các-bon trên mỗi ký cà phê được thu hoạch.

Bên cạnh đó, NESCAFÉ Plan còn giúp tri thức hóa người nông dân thông qua việc áp dụng chuyển đổi số trên chính rẫy cà phê của mình. Cụ thể, chương trình đã hỗ trợ phát triển và xây dựng công cụ quản lý nhật ký nông hộ (Digital Farmer Field Book - FFB), giúp người nông dân quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả, kiểm soát chi phí và lợi nhuận, thay thế việc quản lý bằng giấy tờ. Đồng thời, tính toán được chi tiết phát thải các-bon trên rẫy cà phê.

Theo ông Binu Jacob, mô hình nông nghiệp tái sinh của Nestlé đã và đang được áp dụng thành công trong canh tác cây cà phê, cũng có thể là giải pháp cho các ngành hàng khác trong lĩnh vực nông nghiệp. Thông qua Phiên họp toàn thể PSAV, Nestlé Việt Nam khẳng định tiếp tục gia tăng giá trị nông sản, góp phần giúp Việt Nam trở thành trung tâm kết nối đổi mới sáng tạo lương thực thực phẩm của châu Á thay chỉ vì xuất khẩu sản phẩm thô, giá trị thấp.

“Bộ NN-PTNT đang phối hợp với Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) thành lập Trung tâm kết nối đổi mới sáng tạo về lương thực thực phẩm (FIH), gắn liền với phát triển nông nghiệp xanh, phát thải thấp. Bộ NN-PTNT kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức trong nước và quốc tế tham gia trong quá trình chuẩn bị và triển khai FIH”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, đồng thời nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp trong sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ sản phẩm.

Chương trình PSAV được khởi xướng từ năm 2010 trong khuôn khổ “Sáng kiến Tầm nhìn mới trong nông nghiệp” của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) hướng đến mục tiêu 20-20-20 (tăng 20% năng suất, giảm 20% đói nghèo, giảm 20% phát thải).